Βρείτε μια συνοπτική βιβλιογραφία για την Σιάτιστα και την ιστορία της.
Χτισμένη σε υψόμετρο 920 μέτρων στους πρόποδες του Ασκίου όρους, η Σιάτιστα είναι μια μικρή πόλη με πληθυσμό σήμερα 5.400 περίπου κατοίκων. Χωρίζεται σε δύο συνοικίες, τη Γεράνεια στο κατώτερο σημείο της και τη Χώρα στο υψηλότερο.
Δεν γνωρίζουμε πολλά για το μακρινό παρελθόν της πόλης. Λιγοστά τυχαία ευρήματα των προϊστορικών και ρωμαϊκών χρόνων μαρτυρούν ότι υπήρχε κατοίκηση στην ευρύτερη περιοχή από τα αρχαία χρόνια.
Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής η Σιάτιστα υπήρξε καταφύγιο για πολλούς κατοίκους των γύρω περιοχών, αλλά και από διάφορα μέρη της υποδουλωμένης Ελλάδας και των Βαλκανίων που κατέφυγαν εκεί για μεγαλύτερη προστασία.
Κατά τον 16ο και 17ο αιώνα το άγονο τοπίο και οι δύσκολες συνθήκες ζωής ανάγκασαν πολλούς σιατιστινούς να στραφούν στο εμπόριο και να μεταναστεύσουν στην κεντρική και Δυτική Ευρώπη.
Αναζητώντας συνεχώς νέους δρόμους για να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους, οι Σιατιστινοί εκμεταλλεύτηκαν τα εμπορικά προνόμια που πρόσφεραν οι συνθήκες μεταξύ Αυστρίας και οθωμανικής αυτοκρατορίας (τέλη 17ου-αρχές 18ου αι.). Η Τεργέστη, η Σερβία, η Βουδαπέστη, το Ιάσιο, η Βιέννη και η Κωνσταντινούπολη ήταν μερικοί από τους εμπορικούς σταθμούς από όπου περνούσαν τα καραβάνια μεταφέροντας προϊόντα που αφθονούσαν στις νότιες περιοχές, όπως κρασί, λάδι, βαμβάκι, κρόκος, μαλλί, δέρματα. Από εκεί αγόραζαν και μετέφεραν πίσω στην πατρίδα σπάνια και πολυτελή εμπορεύματα.
Η εμπορική δραστηριότητα έφερε στη Σιάτιστα έντονη οικονομική άνθηση. Πολλοί κάτοικοι μετοίκησαν σε πόλεις της κεντρικής Ευρώπης ανοίγοντας εμπορικούς οίκους. Όσοι είχαν αφήσει τις οικογένειες πίσω στην πατρίδα έστελναν χρήματα ή ταξίδευαν όσο πιο συχνά μπορούσαν για να τις βλέπουν. Δεν ήταν όμως λίγοι εκείνοι που δεν κατάφεραν ποτέ να επιστρέψουν στα παρτογονικά εδάφη, αλλά εγκαταστάθηκαν μόνιμα στους τόπους όπου μετανάστευσαν..
Πολλοί Σιατιστινοί έμαθαν ξένες γλώσσες και σπούδασαν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Δεν έπαψαν όμως να σκέφτονται τα δεινά των συμπατριωτών τους στην πατρίδα και να πασχίζουν για την απελευθέρωσή τους από τον τουρκικό ζυγό. Οι πλούσιοι έμποροι ανέγειραν ναούς και σχολεία στην πόλη τους. Άλλοι έγιναν φωτισμένοι δάσκαλοι, άλλοι πάλι ασχολήθηκαν με την τυπογραφία και εξέδωσαν βιβλία, τα οποία έστελναν στην υποδουλωμένη Ελλάδα, για να μορφωθούν οι νέοι που διψούσαν για παιδεία και ελευθερία.
Η Σιάτιστα απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό το 1912, μετά από αγώνες στους οποίους συμμετείχαν και πολλοί ντόπιοι αγωνιστές, θυσιάζοντας ακόμα και τη ζωή τους.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση, ΕΣΠΑ 2014-2020».
